Luma't Bagong Balat

Maraming mga tao na takot sa ahas. Ako mismo, ayaw ko. Pag pinanonood ko ang ahas sa telebisyon, nabibighani ako. Isipin mo ang disenyo ng mga buto, ultimo ang galaw ng bawat masel, habang lumilingkis ito sa sanga ng puno o gumagapang sa buhangin. Pero ang higit na attraksiyon sa akin ng hayop na ito ay ang pagpapalit mismo nito ng balat. Peryodikal itong maghuhunos, at iiwan ang bakas ng luma niyang sarili. Iiwan ng basta, walang lingon-likod, wala nang mg angst. Nang matapos ko na rin ang sinusulat kong manuskrito noong Abril 26, sa ganap na 3:08 ng umaga, hindi ko mailarawan ang lugod at luwalhating naramdaman ko. Alam ko marami pang imperpeksiyon ang teksto. Pero ngayong naipalaot na ito, may sarili na itong buhay. May sarili na rin itong balat na maaring paghunusan.

Ngayon, haharapin ko naman ang introduksiyon. Nawalan na ako ng oras sa ehersisyo. Nawalan na rin ng panahon para asikasuhin ng maigi ang anak. Ngayon, nasa mga lola niya ang bata. Na maganda na rin, para tumibay naman ang kanilang ugnayan nang higit pa. Binasa ko ang Sampaksaan ng mga Nobelistang Pilipino, isang seminar na naganap noong 1969, at linimbag noong 1974. Napakinggan ko ang tinig ng mga matatandang nobelista na kagaya ni Inigo Ed. Regalado, Fausto Galauran at Nieves Baens Del Rosario. Isang nagngangalang Vito Santos ang nagkuwento ng matinding reaksiyon niya sa ginawang paglapastangan ng isang graduate student sa trabaho, at representasyon ni Lope K. Santos. Binasa ko ang sinipi niyang offensibong talata. "...the researcher, after numerous inquiries, found the novelist in a crowded section of Pandacan, living with a woman in a squalid and crummy one-room house behind a small movie house."

Nagbago na nga ang panahon. Hindi na big deal ang ginawang offense ng nasabing mananaliksik. Sa totoo lang, tagisan lang marahil ito ng dalawang nagbabanggaang ideolohiya: ang manunulat bilang tao na nabubuhay sa real-time-space at ang manunulat na buhay sa mga pahina ng teksto, ang paham na tinig na hindi maaaring lapastanganin. Kahit ang obserbasyon ni Baens Del Rosario ukol sa representasyon ng mga bidang babae ay malaki na rin ang ipinagbago. Higit na mapangahas na ang pagbuo ng mga babaeng tauhan sa fiction ngayon, at hindi ko lang basta tinutukoy rito ang eksperimentasyon sa sex. Binabatak na ng mga babae sa teksto ang mga pamantayan ng moralidad, higit na rin nitong iniinterrogate ang mga dating sukatan at parametro ng pagiging babae.

Salamat at may mga paghuhunos rin tayo sa kritikal at malikhaing pamantayan.